Sầu riêng là loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, mang lại nguồn thu ổn định cho nhiều nhà vườn. Tuy nhiên, đây cũng là loại cây rất “nhạy cảm”, dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết, đất đai và đặc biệt là sâu bệnh. Việc phân biệt đúng bệnh trên cây sầu riêng giúp bà con có hướng xử lý kịp thời, tránh nhầm lẫn giữa các triệu chứng và hạn chế tối đa thiệt hại. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách nhận biết những bệnh phổ biến nhất mà cây sầu riêng thường gặp và cách xử lý hiệu quả được Qtashi tổng hợp.
Bệnh vàng lá – thối rễ
Đây là một trong những bệnh phổ biến và gây thiệt hại nghiêm trọng nhất trên cây sầu riêng. Cây thường có biểu hiện vàng lá không đều, lá héo rũ, gân lá bị đen và phần rễ có mùi hôi. Khi bệnh nặng, rễ chuyển sang màu đen, phần cổ rễ sần sùi và dễ bong vỏ. Nguyên nhân chủ yếu là do nấm Phytophthora palmivora gây hại vùng rễ trong điều kiện đất ẩm, thoát nước kém hoặc khi sử dụng nhiều phân hóa học làm mất cân bằng hệ vi sinh.
Để khắc phục, bà con nên đào rãnh thoát nước xung quanh gốc, giữ cho đất tơi xốp và khô ráo. Dùng chế phẩm sinh học của Qtashi để xử lý nấm hại gốc, giúp rễ phục hồi nhanh. Kết hợp bổ sung phân hữu cơ vi sinh để cải tạo đất và tăng hệ vi sinh có lợi. Việc phục hồi rễ cần được thực hiện sớm ngay khi phát hiện triệu chứng đầu tiên, tránh để bệnh lây lan ra toàn vườn.
Bệnh thán thư
Bệnh thán thư thường xuất hiện trong mùa mưa, khi độ ẩm không khí cao. Lá sầu riêng bị bệnh có những đốm nâu hoặc đen loang rộng, ở giữa khô giòn và dễ rách. Trên trái non, bệnh gây thối đen và rụng hàng loạt, làm giảm năng suất rõ rệt. Nguyên nhân là do nấm Colletotrichum gloeosporioides phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, tán lá rậm rạp và thông khí kém.
Để phòng và trị bệnh thán thư, cần thường xuyên tỉa cành, vệ sinh vườn, tạo độ thông thoáng cho cây. Bà con nên phun chế phẩm sinh học của Qtashi định kỳ từ 7 đến 10 ngày/lần trong giai đoạn mưa ẩm để phòng bệnh. Khi bệnh đã xuất hiện, cần cắt bỏ lá, cành bị bệnh và phun luân phiên các chế phẩm kháng nấm để ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh.
Bệnh cháy lá
Bệnh cháy lá có thể xuất hiện do điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài, cây bị thiếu nước hoặc bón phân không hợp lý. Biểu hiện là mép lá khô cháy, cong lại, đôi khi cháy từng mảng không đều. Lá non dễ bị ảnh hưởng hơn vì mô lá còn yếu.
Khi phát hiện cây bị cháy lá, cần điều chỉnh chế độ tưới nước hợp lý, tránh để đất quá khô hoặc ngập úng. Đồng thời, nên phun bổ sung phân bón lá chứa amino acid, kali và vi lượng giúp lá hồi phục nhanh, tăng khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt. Sản phẩm Qtashi Amino K+ là lựa chọn phù hợp giúp cây hồi xanh và tăng sức đề kháng tự nhiên.
Bệnh đốm mắt cua
Đốm mắt cua là bệnh thường gặp trên lá sầu riêng, do nấm Pestalotiopsis hoặc Cercospora gây ra. Dấu hiệu đặc trưng là trên lá xuất hiện các đốm tròn màu nâu xám, giữa đốm có viền vàng trông giống hình “mắt cua”. Khi bệnh nặng, các đốm liên kết lại làm lá khô và rụng sớm, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp và sinh trưởng của cây.
Cách xử lý hiệu quả là cắt bỏ toàn bộ lá bị bệnh, dọn sạch tàn dư trong vườn để tránh lây lan. Có thể phun phòng bằng chế phẩm sinh học của Qtashi trong điều kiện mưa ẩm kéo dài, đồng thời kết hợp phun thuốc gốc đồng hoặc lưu huỳnh nồng độ nhẹ để tiêu diệt bào tử nấm còn sót lại.
Bệnh đốm rong
Bệnh đốm rong gây hại trên cả thân, cành và lá. Biểu hiện là trên vỏ cây xuất hiện các mảng màu đỏ nâu hoặc xanh rêu, bề mặt thô ráp, ẩm ướt. Khi rong phát triển mạnh, lớp vỏ bị bóc, làm cản trở quá trình trao đổi dinh dưỡng, khiến cây yếu dần và dễ bị nấm khác tấn công.
Nguyên nhân chính là do độ ẩm cao, ánh sáng yếu, cây trồng dày hoặc tán lá quá rậm. Để khắc phục, cần tỉa cành, giảm ẩm độ, giúp ánh sáng chiếu đều vào thân. Sau đó, dùng dung dịch gốc đồng như Qtashi Clean-Cu để vệ sinh bề mặt thân và tiêu diệt mầm bệnh. Việc làm sạch thân định kỳ giúp cây khỏe, giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh nứt thân, xì mủ
Bệnh nứt thân xì mủ là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với sầu riêng trưởng thành. Cây bị bệnh có hiện tượng thân nứt dọc, chảy nhựa màu nâu đen và có mùi hôi nhẹ. Khi bệnh tiến triển, nhựa chảy ra nhiều, phần vỏ bong tróc và cây dần suy kiệt. Nguyên nhân chủ yếu là do nấm Phytophthora hoặc vi khuẩn kết hợp với điều kiện đất ẩm ướt kéo dài.
Để xử lý, cần cạo bỏ phần vỏ bị bệnh, rửa sạch bằng dung dịch Qtashi Clean-Cu rồi quét thuốc trị nấm hoặc keo bảo vệ vết thương như Qtashi Healing Paste. Sau đó, giữ gốc khô thoáng và kết hợp sử dụng chế phẩm sinh học để phục hồi rễ, giúp cây hồi phục nhanh hơn.
Biện pháp phòng bệnh tổng hợp
Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bà con nên chú trọng xây dựng vườn canh tác bền vững. Cần đảm bảo hệ thống thoát nước tốt, không để ứ đọng quanh gốc. Bón phân cân đối giữa đạm, lân, kali, tránh dư đạm vì dễ khiến cây mềm yếu và dễ nhiễm bệnh. Tăng cường sử dụng phân hữu cơ và chế phẩm vi sinh để cải tạo đất, kích thích hệ rễ phát triển khỏe. Ngoài ra, nên kiểm tra vườn định kỳ, phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh để xử lý kịp thời. Việc luân phiên sử dụng chế phẩm sinh học của Qtashi giúp cây tăng sức đề kháng tự nhiên, giảm đáng kể nguy cơ phát sinh nấm bệnh trong mùa mưa.
Lời khuyên từ Qtashi
Qtashi luôn đồng hành cùng bà con nông dân trong hành trình xây dựng nền nông nghiệp bền vững. Việc phân biệt đúng bệnh trên cây sầu riêng là yếu tố then chốt giúp cây phát triển ổn định, tăng năng suất và chất lượng trái. Khi gặp các biểu hiện bất thường, bà con nên quan sát kỹ và chẩn đoán nguyên nhân trước khi xử lý. Đội ngũ kỹ thuật của Qtashi luôn sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn cách nhận diện bệnh và hướng dẫn sử dụng chế phẩm sinh học an toàn, hiệu quả và tiết kiệm.
