Vì sao cần áp dụng biện pháp phòng trừ sâu bệnh đúng cách?

Sâu bệnh là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình trồng trọt. Tuy nhiên, nếu xử lý sai cách, chúng có thể khiến năng suất sụt giảm, cây còi cọc, thậm chí mất mùa.
Nhiều bà con vì nóng ruột mà lạm dụng thuốc trừ sâu, khiến đất bạc màu, môi trường mất cân bằng và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Áp dụng biện pháp phòng trừ sâu bệnh một cách khoa học, hợp lý chính là “chìa khóa” giúp cây khỏe, năng suất cao, tiết kiệm chi phí và hướng tới nền nông nghiệp an toàn, bền vững.

Nguyên tắc “4 đúng” – Kim chỉ nam trong phòng trừ sâu bệnh

Để đạt hiệu quả cao và an toàn, bà con nên tuân thủ nguyên tắc 4 đúng khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật:

  • Đúng thuốc: Xác định chính xác loại sâu bệnh để chọn đúng thuốc đặc trị.

  • Đúng liều lượng: Pha theo hướng dẫn – không tự ý tăng hoặc giảm liều.

  • Đúng lúc: Phun đúng thời điểm sâu bệnh dễ bị tiêu diệt nhất.

  • Đúng cách: Pha, phun, và bảo hộ đúng kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Biện pháp canh tác & chọn giống kháng bệnh

Đây là bước phòng bệnh từ gốc rễ, giúp vườn cây khỏe mạnh lâu dài.

  • Chọn giống có khả năng kháng bệnh: Ưu tiên giống phù hợp khí hậu địa phương, đã được kiểm chứng về sức đề kháng.

  • Luân canh hợp lý: Xen canh các loại cây khác họ để cắt đứt vòng đời sâu bệnh.

  • Xử lý đất kỹ: Làm đất sạch, thoát nước tốt, hạn chế nấm và tuyến trùng.

  • Bón phân cân đối: Tránh lạm dụng đạm, bổ sung phân hữu cơ và vi sinh.

  • Che phủ đất & vệ sinh vườn: Giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và mầm bệnh.

Biện pháp sinh học – Bảo vệ cây theo cách tự nhiên

Phòng trừ sâu bệnh bằng thiên địch và vi sinh vật có lợi là hướng đi an toàn, thân thiện môi trường.

  • Thả thiên địch: Bọ rùa, ong ký sinh, nhện bắt mồi… giúp tiêu diệt sâu hại tự nhiên.

  • Sử dụng nấm – vi sinh vật có lợi: Như Trichoderma (kháng nấm hại rễ), Bacillus subtilis (ức chế vi khuẩn gây thối rễ, cháy lá).

  • Chế phẩm thảo mộc: Dịch tỏi, ớt, gừng tự pha – vừa xua đuổi sâu bệnh vừa an toàn cho người và cây.

Biện pháp thủ công – Dễ làm, tiết kiệm

Phù hợp với vườn nhỏ hoặc giai đoạn đầu khi sâu bệnh mới xuất hiện.

  • Bắt sâu bằng tay: Hiệu quả với sâu non, ốc sên, sâu khoang…

  • Cắt tỉa cành lá bệnh: Giúp cây thông thoáng, giảm lây lan.

  • Thu gom và tiêu hủy tàn dư: Không ủ làm phân nếu chưa xử lý kỹ.

  • Bẫy đèn, bẫy pheromone: Giảm mật độ sâu trưởng thành.

  • Rải vôi, tro bếp, bột ớt quanh gốc: Xua đuổi kiến, ốc và sâu bò.

Biện pháp hóa học – Sử dụng khi thực sự cần thiết

Thuốc hóa học chỉ nên dùng khi sâu bệnh bùng phát mạnh, và phải tuân thủ nghiêm ngặt kỹ thuật.

  • Chọn đúng thuốc, đúng đối tượng gây hại.

  • Pha đúng liều lượng, đọc kỹ nhãn mác.

  • Luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.

  • Phun sáng sớm hoặc chiều mát, tránh mưa, gió.

  • Trang bị bảo hộ đầy đủ khi phun và tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch.

 Biện pháp kiểm dịch thực vật – Ngăn ngừa từ đầu

Đây là lớp bảo vệ đầu tiên giúp ngăn sâu bệnh xâm nhập và lây lan:

  • Kiểm soát đầu vào: Giống, đất, phân bón phải sạch và được kiểm định.

  • Theo dõi thường xuyên: Phát hiện sớm dấu hiệu bất thường trong vườn.

  • Khoanh vùng, cách ly ổ dịch: Tránh lây lan sang khu vực khác.

  • Tiêu hủy đúng kỹ thuật: Tuân thủ hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.

LƯU Ý KHI CANH TÁC

  • Phòng hơn trị: Bắt đầu từ giống tốt, đất sạch, phân bón cân đối.

  • Kết hợp linh hoạt: Giai đoạn đầu ưu tiên sinh học, thủ công; khi cần mới dùng hóa học.

  • Không pha trộn sai cách: Tránh dùng thuốc hóa học ngay sau khi thả thiên địch hoặc bón vi sinh.